همسر مجهول‌الهویه محمدرضا پهلوی که بود؟/ چهره واقعی «عروس مصری»
تاریخ انتشار: ۲۳ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۸۸۶۰۹۵
سعیده نیک‌اختر کارگردان مستند «عروس مصری» همزمان با عرضه اینترنتی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر درباره این مستند توضیح داد: سال ۹۴ طرحی را به خانه مستند و آقای مهدی مطهر ارائه کردم تا در مورد تاریخ معاصر و زنان دربار کار کنم که اول با اشرف شروع کردم. چون پیش از این مستندی از او کار نشده بود و سال ۹۶ در جشنواره «سینماحقیقت» حضور داشت و از تلویزیون هم پخش شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: بعد از آن شخصیت فوزیه را در نظر گرفتم که هویت مجهولی داشت و کمتر به او پرداخته شده بود. در زمانی که فوزیه همسر اول محمدرضا پهلوی بود و در دهه اول سال ۱۳۰۰ این ازدواج رخ داد، رسانه‌ها خیلی کمرنگ بودند و همچنین اجازه ورود به دربار هم نداشتند. تمرکز بعدی‌مان تاج‌الملوک، ثریا و فرح بود که در مورد ثریا و فرح در داخل و خارج از کشور خیلی کار شده است و به همین دلیل به فوزیه پرداختیم. تحقیق و پژوهش این مستند حدود ۲ سال زمان برد، کتاب‌های مختلفی را مطالعه کردم و بعد از آن سراغ اسناد رفتم. به مرکز ملی اسناد هم رفتم که به مرکز اسناد وزارت امور خارجه ارجاعم دادند و در آن‌جا هم حدود یک سال مشغول تحقیق بودم که سند محکمی پیدا کنم. در مرحله بعد هم شروع به جمع‌آوری آرشیو کردم و به این شکل مستند «عروس مصری» ساخته شد.
برای اینکه از سینما فاصله نگیرم، به روزنامه‌نگاری روی آوردم
نیک‌اختر در مورد علاقه‌مندی به سینمای مستند، ادامه داد: با توجه به تحصیلاتم که در مقطع کارشناسی کارگردانی و در مقطع ارشد هم پژوهش هنر خواندم، پیش از روزنامه‌نگاری با سینما آشنایی داشتم و در زمان دانشجویی هم ۲ مستند ساخته بودم. اما بعد از آن کمی از این فضا دور شدم و برای اینکه از سینما فاصله نگیرم به روزنامه‌نگاری و نوشتن نقد فیلم روی آوردم و با هفته‌نامه همشهری جوان و مجله فیلم شروع کردم و ۱۰ سال در این زمینه مشغول به کار بودم.
تاریخ علمی است که قطعیتی در آن وجود ندارد، چون تکرار نمی‌شود. ما هر چقدر هم تحقیق و تفحص کنیم، باز هم نمی‌توانیم به تاریخ پی ببریم. چون علمی است که دوباره تکرار نمی‌شود و قابل تجربه نیست
وی افزود: زمانی که کمی فراغت پیدا کردم، توانستم دوباره به سمت مستندسازی بیایم و سینمای مستند به دلیل ماجراجویی‌ها، کندوکاوها و تحقیقات پیش از ساختن فیلم برایم جذاب‌تر است. ضمن اینکه متن چه در سینمای داستانی و چه در سینمای مستند، خیلی اهمیت دارد. خیلی‌ها فکر می‌کنند تولید مستند به این شکل است که دوربین را برداریم و برویم از یک واقعه‌ای فیلم بگیریم اما سینمای مستند برای من این‌طور نیست. متن برایم اولویت دارد و اول در ادبیات، سینما شکل می‌گیرد و بعد به حالت تصدیق درمی‌آید. به همین دلیل سینمای مستند خیلی برایم جذابیت دارد و به نظرم مستند را باید ساخت تا جواب یک سری از سوالات داده شود.
کارگردان «یک نفس تازه» همچنین درباره شخصیت فوزیه در مستند «عروس مصری» توضیح داد: من سعی کردم در مستند اشرف و در مستند «عروس مصری» قضاوت نکنم و سوگیری نداشته باشم و متوجه شوم که تاریخ چه می‌گوید و آن را نشان دهم. تاریخ علمی است که قطعیتی در آن وجود ندارد، چون تکرار نمی‌شود. ما هر چقدر هم تحقیق و تفحص کنیم، باز هم نمی‌توانیم به تاریخ پی ببریم. چون علمی است که دوباره تکرار نمی‌شود و قابل تجربه نیست، یک بار یک نفر آن را نوشته است و ما به آن استناد می‌کنیم.
وی افزود: طبق استناداتی که کتاب‌های ما و تاریخ معاصر ما داشته و سندهایی که پیدا کرده‌ایم فوزیه همین شخصیتی بوده است که در مستند «عروس مصری» می‌بینیم. یعنی اصلاً به این شکل نیست که من نظر شخصی‌ام را در این مستند دخیل کرده باشم و سعی کردم همان چیزی را که نسبت به او وجود دارد، نشان دهم. می‌توانم بگویم این چهره‌ای که در مستند «عروس مصری» می‌بینیم به تمام کتب داخلی و خارجی که درباره فوزیه وجود دارد، نزدیک بوده، اصلاً قصدم این نبوده است که فوزیه را سیاه یا سفید نشان دهم و تلاش کردم هر آنچه را که تاریخ گفته است، نشان دهم.
از اکران این مستند بی‌خبر بودیم!
نیک‌اختر در مورد اکران آنلاین مستند «عروس مصری» گفت: این مستند مدت زیادی نیست که اکران شده است و ما از اکرانش بی‌خبر بودیم. من برای پلتفرم‌ها خصوصاً هاشور، احترام قائل هستم. اما به نظرم اکران اول مستند مهم است و جای گرفتن مستند در پلتفرم بعد از اکران عمومی، شیوه درست‌تری است. به طور کلی از این نحوه پخش خیلی ناراحت و معترض هستم. به دلیل اینکه واقعاً دور از انصاف است. یک نفر زحمت می‌کشد و سال‌ها روی مستندش تحقیق می‌کند و بعد آن را می‌سازد اما بعد از ساخت که چند بار از فیلتر بازبینی عبور می‌کند و اصلاحیه می‌خورد، به شکل ناگهانی و بدون اطلاع ما در سایت پخش می‌شود.
وی افزود: اکران یک مستند در یک سایت اختصاصی نیاز به خرید اکانت دارد و معمولاً عموم مردم اکانت نمی‌خرند تا مستند را ببینند. من واقعاً از این شرایط راضی نبودم، تعداد تبریکات بی‌شمار بود اما تعداد کسانی که مستند را دیده باشند و بتوانند درباره‌اش صحبت کنند، خیلی اندک است. خانه مستند صحبت‌هایی در مورد اکران مستندهایش با این سایت داشته است اما درباره اینکه کدام مستند و در چه تاریخی و به چه شکل منتشر شود، صحبتی نشده بود. وجود چنین سایت‌هایی حتماً به دیده شدن مستندها کمک می‌کند اما به شرطی که مستند را با هماهنگی بهتر و بیشتر منتشر کنند که این‌طور نشود.
این مستندساز در پایان در مورد علاقه‌مندی‌اش به حوزه‌های مستندسازی بیان کرد: به نظرم هر جایی که برای ما سوال پیش بیاید باید برویم به آن سمت و مستندسازی کنیم، هم سینمای داستانی و هم سینمای مستند به این شکل است. مثلاً در یک برهه‌ای ممکن است سوال من درباره تاریخ باشد و در برهه دیگری سوال اجتماعی برایم پیش بیاید. در سینمای داستانی کارگردانانی که مولف هستند سراغ دغدغه‌هایشان می‌روند و در سینمای مستند هم به این شکل است اما در تمام کارهایی که انجام داده‌ام، به جز ۲ نمونه که سفارشی بوده‌اند، بقیه مستندها سوالم بوده‌اند و این‌طور نبوده است که تاکید کنم حتماً روی موضوع تاریخی یا اجتماعی یا بیوگرافی کار کنم. در واقع هر جایی که سوالی برایم مطرح شده است، به آن سمت رفته‌ام.
وی اضافه کرد: اگر سوژه زنان دربار را انتخاب کردم، در آن برهه برایم سوال بود که زنان دربار در زمان پهلوی چه کاری انجام می‌دادند و چه تاثیراتی داشتند. وقتی زندگیِ اشرف را خواندم، خیلی برایم سوال شد و چند سال مداوم تاریخ پهلوی اول و دوم را می‌خواندم و برایم خیلی جذاب شده بود که زنان دربار چقدر نقش پررنگی داشتند و در مسائل سیاسی، اقتصادی و بنیان‌گذاری مسائل اجتماعی فعالیت داشته‌اند. مثلاً بیمه اجتماعی یا بنیاد زنان را اشرف تاسیس کرده است و چند کتاب درسی با امضای اشرف چاپ می‌شود. به طور کلی اوایل دهه ۹۰ برایم سوال بود که این زنان چه کارهایی انجام داده‌اند. امیدوارم که کارها دیده شوند و برای‌شان نقد مثبت و منفی نوشته شود.
کد خبر 5907929منبع: مهر
کلیدواژه: محمدرضا پهلوی سینمای مستند تئاتر ایران فیلم کوتاه آتیلا پسیانی هنرمندان تئاتر کارگردان تئاتر جشنواره بین المللی فیلم کودک و نوجوان فیلم سینمایی آلبوم موسیقی نمایشنامه خوانی تئاتر شهر جشنواره فیلم های کودکان و نوجوانان اصفهان فلسطین شبکه مستند سیما طوفان الاقصی تکرار نمی شود سینمای مستند زنان دربار عروس مصری نشان دهم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۸۸۶۰۹۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
وزیری‌تبار، قره‌نی‌نواز سال کودتا: قمرالملوک پیر دیر است و برایم ارشدیت دارد/ از مردها بنان و بنان و بنان
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، در بهار سال ۱۳۳۲ تنها چند ماه مانده به کودتای ۲۸ مرداد، اگر چهارشنبه‌شب‌ها ساعت یک ربع به ۶ عصر پیچ رادیو را باز می‌کردید صدای دل‌نواز قره‌نی‌ای به گوش‌تان می‌رسید که حسینعلی وزیری‌تبار (۱۲۸۵-۱۳۳۷) نوازنده‌اش بود. این نوازنده‌ی ۴۷ ساله در آن مقطع هنرآموز سرود و رئیس ارکست دانشجویان انجمن موسیقی ملی بود و چهار فرزند داشت که بزرگ‌ترین آن‌ها گیتی در هنرستان موسیقی ویلن کار می‌کرد، همایون شش‌ساله، هدایت سه‌ساله و هایده‌ی یک‌ساله کوچک‌تر از همه بود. وقتی خبرنگار اطلاعات هفتگی (۱۱ اردیبهشت ۱۳۳۲) به انجمن موسیقی ملی رفت تا با و مصاحبه کند، با یک جوان شاکی مواجه شد؛ وزیری‌تبار دل پرخونی از رادیو داشت و اصلا از زندگی‌اش راضی نبود. آنچه در پی می‌خوانید بخش‌هایی از گفت‌وگوی یادشده است:
... از دوازده‌سالگی پدرم برای فراگرفتن موسیقی مرا تشویق کرد و با آن‌که در خانواده‌ی خود موسیقی‌دان نداشتیم ولی علاقه به موسیقی و شنیدن آهنگ‌ها یکی از بهترین لذات افراد خانواده‌ام بود و من تنها فردی هستم که در فامیل خود به موسیقی علمی و عملی آشنا هستم. از همان کودکی من قره‌نی را دوست داشتم و درست یادم هست که اولین مربی من مرحوم سالار معزز از لحاظ ترکیب لب و دهان و انگشتانم مرا به فرا گرفتن این ساز تشویق نمود و سپس نزد مرحوم سرهنگ نصرالله‌خان مین‌باشیان به تکمیل ساز مورد علاقه‌ی خود پرداختم و وقتی افتخار شاگردی کلنل را پیدا کردم مثل آن بود که دنیایی را به من داده باشند ناگفته نماند که از محضر آقایان غلامحسین مین‌باشیان، خالقی، ضیا مختاری، و خادم میثاق استفاده‌های شایانی برده‌ام.
از درد دل‌های‌تان از رادیو ممکن است یکی دو تا به طور مثال ذکر کنید.
اولا موسیقی ملی ما با وضعی که فعلا در رادیو اجرا می‌شود هرگز ترقی نخواهد کرد در صورتی که اساس موسیقی ملی ایران بزرگ‌ترین پایه‌های موسیقی شرق، بلکه موسیقی دنیا است. دیگر آن‌که تاکنون هیچ‌گونه تشویقی از من نشده و فقط یک تقدیرنامه و دو مدال و یک نشان از طرف وزارت فرهنگ دریافت داشته‌ام... اداره‌ی رادیو فقط ماهی ۲۴۰ تومان به من می‌داد که اخیرا ۲۰ تومان آن را کسر کرده [و با خنده افزود:] منتظر کم کردن بقیه‌ی آن هم هستم و من که هم سولیست هم نوازنده و هم کمپوزیتور هستم این است وضع من وای به حال آن‌هایی که فقط یکی از این جنبه‌ها را دارند.
شب‌های یک‌شنبه هم از ساعت هشت و نیم تا نه گاهی با عده‌ای از رفقا و هنگامی با ارکست که فعلا وضع آن درهم برهم شده در رادیو شرکت می‌کنم.
کدام موسیقی‌دان به موسیقی ایران بیشتر خدمت کرده است؟
آقای کلنل وزیری
عاشق شده‌اید؟
ما آردمان را بیخته و غربال‌مان را آویخته‌ایم و اصولا وجود خانم عزیزم که بدون رودربایستی باید بگویم کاملا مراقب و مواظب راحتی من است بالاترین سعادت‌ها را نصیب من کرده است.
نظرتان درباره‌ی تصنیف‌ها و شعرهای جدید که در رادیو خوانده می‌شود چیست؟
شعرها حسابی نیست و طبعا آهنگ‌ها هم قلابی از آب درمی‌آید.
خوش‌ترین خاطره‌تان در زندگی چیست؟
خوش‌ترین خاطرات زندگی‌ام اقامت نه‌ساله‌ام در شیراز یعنی معدن لب‌لعل و دکان حسن است. در هفتصدمین سال یادبود سعدی علیه‌الرحمه کنسرتی تهیه کردم و آهنگی به نام «به یاد سعدی» ساختم که هنوز خاطره‌ی شیرین آن در تمام نه سال خوشی و شیرینی زندگی شیراز مثل لؤلؤیی در چشم می‌درخشد.
کدام خاطره‌ای روح شما را مکدر می‌سازد؟
هر وقت دروغ بشونم و تظاهر ببینم (که الحمدالله در جامعه‌ی ما اصلا وجود ندارد) زیرا صمیمیت و یگانگی را می‌پرستم.
کدام غذا را بیشتر از بقیه دوست دارید؟
آن‌قدر در قره‌نی فوت کرده‌ام که دندان‌هایم یکی‌یکی دنبال فوت‌ها بیرون پریده و ناچار بیشتر غذاهای نرم و تر و راحت‌الحلقوم را دوست دارم که البته تولید «باد» هم بکند!
نظرتان درباره‌ی خوانندگان ایرانی چیست؟
از بین خانم‌ها بانو قمرالملوک که پیر دیر است، برای من ارشدیت دارد. بعد خانم ضرابی که از لحاظ سوابق خوانندگی به‌خصوص در خواندن آهنگ‌های ضربی بی‌نظیر است. سوم روح‌انگیز و چهارم روح‌بخش و از مردها بنان و بنان و بنان.
۲۵۹۵۷
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900969
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است